Tη διπλή μάχη που πρέπει να δώσει ενάντια στην τρομοκρατία, η Ευρώπη, τόσο σε επίπεδο επιχειρησιακό, όσο και σε επίπεδο αξιών, περιγράφει στο αποψινό μήνυμά του ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Συγκεκριμένα, στο μήνυμά του προς τον Τύπο, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρει:
“Για άλλη μια φορά, η Ευρώπη έχει πληγεί από τον βίαιο ισλαμιστικό εξτρεμισμό. Τρεις επιθέσεις σε τρεις εβδομάδες: δύο στη Γαλλία, μία στην Αυστρία. Αυτό μας κάνει 11 επιθέσεις φέτος. Για άλλη μια φορά, αθώα θύματα έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί, οικογένειες γκρεμισμένες από θλίψη και αίσθημα σχεδόν παράλογης αδικίας. Για άλλη μια φορά, οι κοινωνίες μας έχουν δει μια επίθεση στην ασφάλειά τους και στις θεμελιώδεις αξίες τους ελευθερίας, ανοχής και σεβασμού”.
Ο Πρόεδρος έκανε λόγο για ένα φαύλο κύκλο δυσπιστίας, δυσαρέσκειας και απογοήτευσης στο μουσουλμανικό κόσμο, η οποία τυγχάνει εκμετάλλευσης από εξτρεμιστές, και “εμπνέει νέους εγκληματίες ή φανατικούς να αναλάβουν δράση”, όπως αναφέρει.
“Το πρώτο μας καθήκον είναι να προστατεύουμε τους πολίτες μας. Στη συνέχεια, πρέπει να σταματήσουμε την πρόοδο στην οποία η παρεξήγηση οδηγεί σε δυσπιστία και η δυσπιστία στο μίσος. Και να τον αντικαταστήσουμε με έναν κύκλο αντίθετου είδους: διάλογο, κατανόηση, εμπιστοσύνη. Αυτό είναι το σημείο των σε βάθος τηλεφωνικών συνομιλιών – και της επίσκεψής μου στην Αίγυπτο – που ξεκίνησα με τους ηγέτες των αραβικών χωρών μετά τις επιθέσεις. Αυτή είναι επίσης η προσέγγιση που πρέπει να επικρατήσει στις εσωτερικές μας συζητήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση”, εξηγεί ο Σαρλ Μισέλ.
“Και πρέπει να δράσουμε. Υπάρχουν δύο μάχες που πρέπει να κερδηθούν: μια μάχη αξιών, για να υπερασπιστούμε και να προωθήσουμε τις ελευθερίες μας: ελευθερία σκέψης, ελευθερία να πιστεύουμε ή να μην πιστεύουμε, ελευθερία άσκησης θρησκείας με ανοχή και σεβασμό των ευρωπαϊκών αξιών, και μια ανελέητη επιχειρησιακή μάχη ενάντια στον βίαιο εξτρεμισμό, είτε ισλαμικό είτε όχι”, ξεκαθαρίζει.
“Καμία από αυτές τις γραμμές δράσης δεν είναι απλή. Υπάρχει όμως μια αρχή που πρέπει να επιβεβαιωθεί εκ νέου. Είναι απλό και αδιαμφισβήτητο: είναι η απόλυτη υπεροχή του αστικού δικαίου που συζητήθηκε και υιοθετήθηκε από τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς εκπροσώπους μας στους δημοκρατικούς θεσμούς. Αυτός ο νόμος ισχύει για όλους και κανένας άλλος νόμος δεν τον ξεπερνά στις δημοκρατικές μας κοινωνίες”, τονίζει ο Πρόεδρος.
“Οι τρομοκρατικές επιθέσεις σκοτώνουν και τραυματίζουν ανθρώπους. Αλλά στοχεύουν στις θεμελιώδεις αξίες των κοινωνιών μας. Αξίες όπως η ανοχή και ο σεβασμός στην πολυμορφία, που σημαίνει ότι μπορούμε να πιστέψουμε, ή όχι, σε έναν Θεό ή στον άλλο, χωρίς φόβο ή απειλή. Αυτές οι αξίες επιτρέπουν σε διαφορετικές ιδέες και πεποιθήσεις να συνυπάρχουν και να αλληλεπιδρούν ειρηνικά στις πλουραλιστικές κοινωνίες. Ο θρησκευτικός εξτρεμισμός θα μας έκανε να πιστεύουμε ότι αυτό το σύστημα αξιών είναι ασυμβίβαστο με τις θρησκείες, ότι ακόμη και τους απειλεί. Αλλά το αντίθετο ισχύει”, σημειώνει.
“Όπως όλες οι μονοθεϊστικές θρησκείες, το Ισλάμ αποτελεί μέρος της ιστορίας της Ευρώπης εδώ και αιώνες. Και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι μουσουλμάνοι – ενεργοί όσο και μη – είναι αναπόσπαστο μέρος των κοινωνιών μας. Συνεισφέρουν ζωντανά στην οικονομική, κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και εκπαιδευτική ζωή”, υπενθυμίζει ο Σαρλ Μισέλ.
“Ο θρησκευτικός, και ιδίως ο ισλαμιστικός, εξτρεμισμός αυτό στοχεύει. Ενθαρρύνει τη διαίρεση και προωθεί την τρομοκρατία ανάμεσα σε μια μικρή μειοψηφία που εκτρέφεται στις δικές μας κοινωνίες. Πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για να σταματήσει αυτό. Ξεκινώντας με την καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και όλων των μορφών διακρίσεων που τροφοδοτούν την απογοήτευση. Πρέπει επίσης να προσφέρουμε μια καλύτερη βάση στις αξίες. Ιδιαίτερα μεταξύ των νέων με μεταναστευτικό υπόβαθρο και νέων αφίξεων. Και όταν επιτευχθούν τα όρια αυτής της θεμελιώδους εργασίας, πρέπει να είμαστε καλύτερα σε θέση να αποτρέψουμε τη ριζοσπαστικοποίηση”, εξηγεί.
“Αυτό το έργο πρέπει να υποστηριχθεί από ενισχυμένες προσπάθειες, συντονισμένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την καταπολέμηση της αδιαφάνειας, της ξένης χρηματοδότησης του ισλαμικού εξτρεμισμού και της διάδοσης προβληματικού περιεχομένου, ιδίως του περιεχομένου των Σαλαφιστών”, σημειώνει.
“Τέλος, η εκπαίδευση που παρέχεται σε ιμάμηδες που λειτουργούν στην Ευρώπη δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις θεμελιώδεις αξίες μας, ιδίως την ελευθερία σκέψης και την ισότητα των φύλων. Οι αξίες της ανοχής, της διαφάνειας και του κράτους δικαίου πρέπει να τηρηθούν χωρίς συμβιβασμούς”, αναφέρει ο Πρόεδρος τονίζοντας ότι “η ίδρυση ενός ή περισσότερων ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για την κατάρτιση ιμάμηδων ήταν μια άλλη ιδέα. Η ΕΕ μπορεί, και κατά την άποψή μου, να υποστηρίξει και να δώσει σε αυτές τις πρωτοβουλίες μια ευκαιρία, συμπεριλαμβανομένης της δικτύωσής τους”.
Σε σχέση με το επιχειρησιακό κομμάτι, τονίζει ότι πλέον “τα κράτη μέλη και οι υπηρεσίες ασφαλείας και αστυνομίας συνεργάζονται τώρα και ανταλλάσσουν εντατικά πληροφορίες, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας παρακολουθείται πολύ καλύτερα και η απόκτηση πυροβόλων όπλων ρυθμίζεται καλύτερα” και “αναπτύχθηκαν εργαλεία για την ανίχνευση επικίνδυνων ατόμων στα εξωτερικά μας σύνορα”.
“Ωστόσο, ορισμένα έργα που έχουν ήδη ξεκινήσει πρέπει να υλοποιηθούν και άλλα αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα. Κορυφαία προτεραιότητα είναι το Διαδίκτυο, το οποίο είναι το κύριο φόρουμ για ριζοσπαστικοποίηση, καθώς οι τελευταίες επιθέσεις έχουν δείξει για άλλη μια φορά”, τονίζει ο Πρόεδρος ζητώντας “έγκριση, χωρίς καθυστέρηση, του κανονισμού της ΕΕ για την απομάκρυνση διαδικτυακού τρομοκρατικού περιεχομένου, ο οποίος βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση εδώ και δύο χρόνια μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και περιλαμβάνει την υποχρέωση των διαδικτυακών πλατφορμών να αφαιρούν τρομοκρατικό περιεχόμενο που τους έχει αναφερθεί εντός μίας ώρας”.
Σε ό,τι αφορά το Σένγκεν αναφέρει ότι η νέα ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή θα λειτουργεί στα εξωτερικά σύνορα από τον Ιανουάριο, τα συστήματα πληροφοριών έχουν βελτιωθεί ή ενημερωθεί, “για παράδειγμα με τη νέα βάση δεδομένων που θα καταγράφει σύντομα εισόδους και εξόδους υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται στον χώρο Σένγκεν με βίζα και το σύστημα εξουσιοδότησης ETIAS για όσους μπορούν να εισέλθουν στην περιοχή χωρίς θεώρηση”.
“Ωστόσο, οι λειτουργικές δυνατότητες για διασταύρωση μεταξύ αυτών των συστημάτων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Frontex, εξακολουθούν να απέχουν πολύ από τη βέλτιστη κατάσταση. Δεν διενεργούνται αρκετοί βιομετρικοί έλεγχοι. Πάρα πολλοί ύποπτοι καταφέρνουν να περάσουν από το δίχτυ”, σημειώνει.
“Η ασφάλεια του χώρου Σένγκεν έχει επίσης μια εσωτερική συνιστώσα που χρειάζεται ενίσχυση: πρέπει να βρούμε τρόπους για να εντοπίσουμε και να συλλάβουμε ύποπτους όταν βρίσκονται εντός της περιοχής και να τους προσαγάγουμε στη δικαιοσύνη. Και οι άνθρωποι που αναφέρθηκαν για βίαιη ριζοσπαστικοποίηση πρέπει να παρακολουθούνται. Αυτό θα περιλαμβάνει την ενίσχυση των εξουσιών και πόρων της Ευρωπόλ, την οριστικοποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την πρόσβαση σε ψηφιακά αποδεικτικά στοιχεία και τη δυνατότητα πρόσβασης σε κρυπτογραφημένα δεδομένα και μεταδεδομένα”, καταλήγει.
