Οι προοπτικές, οι προκλήσεις, τα επιτεύγματα αλλά και η ιστορία της ελληνογαλλικής συνεργασίας στη θάλασσα αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου με τίτλο « Από το Αρχιπέλαγος στους Ωκεανούς» που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι. Το συνέδριο έγινε στο πλαίσιο επιστημονικής πρωτοβουλίας που έχουν αναλάβει οι καθηγητές Μισέλ Φουσέ και Γιώργος Πρεβελάκης και υπό την αιγίδα του γαλλικού Ινστιτούτου του Ωκεανού και του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Στην επιστημονική εισαγωγή του ο καθηγητής Γιώργος Πρεβελάκης σημείωσε πως με τον όρο Αρχιπέλαγος αναφερόμαστε σε μία γεωγραφική πραγματικότητα, δηλαδή σε νησιά που τα ενώνει η θάλασσα και που σε βάθος χρόνου υπήρξαν εστίες μάθησης της πλοήγησης, μίας δραστηριότητας που χαρακτηρίζεται από περιέργεια, υπευθυνότητα, ευρηματικότητα και επιχειρηματικότητα. Το Αρχιπέλαγος υπήρξε πηγή δυτικών αξιών όπως η ελευθερία και η δημοκρατία υπογράμμισε ο κ. Πρεβελάκης σημειώνοντας πως σε ό,τι αφορά την σύγχρονη Ευρώπη το ερώτημα που τίθεται είναι εάν θέλουμε μία Ευρώπη κλειστή στον εαυτό της η μία Ευρώπη αρχιπέλαγος, δηλαδή ανοιχτή στους ωκεανούς.
Από την πλευρά του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών ο Συμεών Τσομώκος εξέφρασε την ελπίδα ότι το συνέδριο θα αφήσει ένα «μικρό αποτύπωμα» στο άριστο επίπεδο των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας και υπογράμμισε ότι «η Θάλασσα έχει μία σχεδόν ιερή σύνδεση με την Ελληνική Ιστορία και Παράδοση στο συλλογικό μας υποσυνείδητο και φυσικά αποτελεί έναν ισχυρό – φυσικό και διανοητικό- συνδετικό κρίκο με τη Γαλλία».
«Από τις αρχαίες ελληνικές παροικίες, ας θυμηθούμε την Μασσαλία — μέχρι το ταξίδι του Ματαρόα που μετέφερε τον μεταπολεμικά ανθό του Ελληνικού πνεύματος στη Γαλλία, η Θάλασσα είναι και αυτή ένα κυρίαρχο στοιχείο που ενώνει τις δύο χώρες» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Συμεών Τσομώκος.
Από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης, στην εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου, αφού υπενθύμισε ότι η ιστορία του Ελληνισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την θάλασσα και ότι το Αρχιπέλαγος απετέλεσε την καλλιτεχνική, πνευματική και οικονομική εστία – όχι μόνο του αρχαιοελληνικού και ελληνιστικού κόσμου – αλλά και της Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, επισήμανε ότι η Γαλλία, υπήρξε από τις πρώτες χώρες που γαλουχήθηκαν στο ελληνικό θαλασσινό πνεύμα. «Ένας από τους στόχους του Γάλλο-Ελληνικού Διαλόγου είναι η περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας σε πολλαπλά ζητήματα που σχετίζονται με την θάλασσα, όπως η ασφάλεια και το Διεθνές Δίκαιο, τα εξωτερικά ευρωπαϊκά μας σύνορα, η εμπορική ναυτιλία, ο τουρισμός και ευρύτερα η θάλασσα ως πηγή πλούτου» υπογράμμισε ο Έλληνας υπουργός. Αναφερόμενος στη συνέχεια στις «μεγάλες δυνατότητες οικονομικής και τεχνικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας» ο Χρήστος Στυλιανίδης υπογράμμισε ότι βασική παράμετρος για την ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας αποτελούν νέοι τομείς, όπως η θαλάσσια βιοτεχνολογία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι υδατοκαλλιέργειες, αλλά και νέες μορφές παράκτιου και θαλάσσιου τουρισμού. Ο έλληνας υπουργός τόνισε τέλος την σημασία που έχει η ελληνογαλλική συνεργασία «προκειμένου να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις στη θάλασσα, όπως είναι το διασυνοριακό και το οργανωμένο έγκλημα, οι απειλές κατά της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, οι απειλές κατά της βιοποικιλότητας, η παράνομη, λαθραία και άναρχη αλιεία και η περιβαλλοντική υποβάθμιση».
Λαμβάνοντας στη συνέχεια τον λόγο ο πρέσβης της Ελλάδας στη Γαλλία Δημήτρης Ζεβελάκης, αφού υπογράμμισε ότι οι ελληνογαλλικές σχέσεις έχουν γίνει σήμερα «πιο ισχυρές παρά ποτέ» και ότι οι δύο χώρες διαβουλεύονται για όσα θέματα απασχολούν τον γεωπολιτικό τους περίγυρο, αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή πορεία των δυτικών Βαλκανίων, στην κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην υποψηφιότητα της Ελλάδας για εκλογή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μία υποψηφιότητα που προβάλλοντας το τρίπτυχο «κλίμα, υγεία, ασφάλεια» ανοίγει, όπως είπε ο έλληνας πρέσβης, νέες προοπτικές στην συνεργασία της Ελλάδας με τη Γαλλία η οποία ως γνωστόν είναι το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ που είναι και μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σημείωσε δε ότι ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή αλλά και η προστασία των θαλασσών είναι τομείς κοινού ενδιαφέροντος για τις δυο χώρες και ιδιαίτερης δραστηριοποίησης της Γαλλίας στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Στο ζήτημα του μέλλοντος των καυσίμων στη ναυτιλία αναφέρθηκε στη συνέχεια, λαμβάνοντας το λόγο, ο πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος, υπογραμμίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια ο δημόσιος έλεγχος έχει επικεντρωθεί στην προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα στον περιορισμό των εκπομπών αερίου. Ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην κοινοτική νομοθεσία που θα τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2025 και η οποία ευνοεί την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα πλοία και ειδικότερα συνθετικών καυσίμων με βάση είτε το υδρογόνο, είτε την βιομάζα. Σημείωσε επίσης ότι από το 2030 και μετά τα πλοία που θα δένουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια θα είναι υποχρεωμένα να τροφοδοτούνται με ηλεκτρική ενέργεια. Αναφορικά με τα συνθετικά καύσιμα που θα παράγονται με βάση το υδρογόνο ο Παναγιώτης Πικραμμένος υπογράμμισε πως η βασική πρόκληση βρίσκεται στο αν και κατά πόσο η παραγωγή τους θα είναι επαρκής για να ανταποκριθεί στην άνοδο της ζήτησης. Σε ό,τι αφορά τα βιοκαύσιμα υπογράμμισε ότι σταδιακά θα έχουν όλο και περισσότερη σημασία αλλά και ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις τιμές τους και τις δυνατότητες παραγωγής τους.
Στα θετικά αποτελέσματα που έχει αποδώσει η ελληνογαλλική συνεργασία στον τομέα της ναυτιλίας αναφέρθηκε εξάλλου από την πλευρά της η Μαρίλη Φραγκίστα, μέλος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, αλλά και της Ναυτιλιακής Επιτροπής του Ελληνο- Γαλλικού Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου που συστάθηκε τον Ιούνιο του 2022, υπό την αιγίδα της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα. Η Μαρίλη Φραγκίστα υπογράμμισε πως για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ναυτιλία έχει καθοριστική συμβολή στην ευημερία των πολιτών της, καθώς διασφαλίζει τον εφοδιασμό του μεγαλύτερου μέρους των αναγκαίων πρώτων υλών, της ενέργειας, των τροφίμων και άλλων βασικών ειδών. Ανέφερε συγκεκριμένα ότι πάνω από το 74% του εξωτερικού εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταφέρεται μέσω θαλάσσης, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζεται σε εισαγωγές για να καλύψει το 98% των αναγκών της σε αργό πετρέλαιο, προϊόντα πετρελαίου και φυσικό αέριο και ότι το 92% των στερεών ορυκτών καυσίμων και το 42% του υγροποιημένου φυσικού αερίου, μεταφέρεται με πλοία.
Σημείωσε επίσης ότι η ελληνόκτητη ναυτιλία με πάνω από 5.500 πλοία αντιπροσωπεύει πάνω από το 60% του συνολικού στόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Η ναυτιλία είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος μεταφοράς, τόσο από άποψη κόστους, όσο και από περιβαλλοντικές παραμέτρους» ανέφερε στη συνέχεια η ελληνίδα εφοπλίστρια, υπογραμμίζοντας ότι «η ναυτιλία έχει καταφέρει να εκμεταλλευτεί τις οικονομίες κλίμακας και τα τεχνολογικά επιτεύγματα στον μέγιστο δυνατό βαθμό, με άμεσα οικονομικά οφέλη για τον τελικό χρήστη, δηλαδή, τον καταναλωτή και τους πολίτες του κόσμου».
Σε ό,τι αφορά τα εναλλακτικά καύσιμα η Φραγκίστα τόνισε ότι πρέπει να ανταποκρίνονται σε 3 βασικές προϋποθέσεις:
– Να είναι ασφαλή για τους ναυτικούς, τα πλοία και το περιβάλλον.
– Να είναι διαθέσιμα σε επαρκείς ποσότητες ανά τον κόσμο και
– Να είναι οικονομικά προσιτά, προς όφελος της παγκόσμιας ευημερίας.
«Η ανάπτυξη και διάθεση των νέων εναλλακτικών καυσίμων εξαρτάται από τη συνεργασία φορέων σχετικών με τη ναυτιλία, όπως οι παραγωγοί και προμηθευτές καυσίμων, τα ναυπηγεία, οι νηογνώμονες και οι κατασκευαστές μηχανών, σημείωσε η Μαρίλη Φραγκίστα. Καταλήγοντας η ελληνίδα εφοπλίστρια επισήμανε ότι ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο αναγνωρίζοντας πλήρως το ρόλο της ναυτιλίας έκρουσε πρόσφατα τον κώδωνα του κινδύνου στην Ευρώπη τονίζοντας τα εξής: «Η επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ της ατζέντας για το κλίμα και την ανταγωνιστικότητα αποτελεί μεγάλο ζήτημα για την ΕΕ. Δεν έχουμε στρατηγική για την ανταγωνιστικότητα της ναυτιλίας μας και θα πρέπει να υιοθετήσουμε επειγόντως.»
Τον λόγο έλαβε και ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO Γιώργος Κουμουτσάκος ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε ότι κατέθεσε προ ημερών τον φάκελο υποψηφιότητας των Μινωικών Ανακτόρων της Κρήτης, για να ενταχθούν στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Όπως ανέφερε ο Γιώργος Κουμουτσάκος για την διαμόρφωση του φακέλου της υποψηφιότητας, οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού συνεργάστηκαν με επιστημονικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται επί σειρά ετών στην Κρήτη. Μεταξύ αυτών και με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, της οποίας, όπως είπε ο έλληνας μόνιμος αντιπρόσωπος, «η διαχρονική συμβολή στην μελέτη του Ελληνικού Πολιτισμού, έχει μακρά ιστορία και βαθύ αποτύπωμα».
«Κάνω μια παρένθεση εδώ για να αναφερθώ, ως οφείλω, ειδικά στη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών που είναι η πρώτη και παλαιότερη ξένη αρχαιολογική σχολή στην Ελλάδα, αλλά και το πρώτο ακαδημαϊκό Γαλλικό Ίδρυμα που ιδρύεται εκτός Γαλλίας, το 1846. Η ίδρυση της συνδέεται με το γαλλικό φιλελληνισμό καθώς και με την Γαλλική πολιτική στη Μεσόγειο. Από τότε έως σήμερα, επί 178 χρόνια, το γαλλικό αυτό ίδρυμα έχει έντονη δραστηριότητα και άριστη συνεργασία με τους αρμόδιους ελληνικούς φορείς» υπογράμμισε ο Γιώργος Κουμουτσάκος.
Σημειώνεται πως, σε κύκλους συζητήσεων που έγιναν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, έλαβαν τον λόγο περίπου 30 έλληνες και Γάλλοι ακαδημαϊκοί πολιτικοί και επιχειρηματίες μεταξύ των οποίων η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφία Βούλτεψη, ο βουλευτής, καθηγητής ‘Αγγελος Συρίγος, η πρώην επίτροπος Μαρία Δαμανάκη, οι εφοπλιστές Νίκος Βερνίκος και Χαράλαμπος Σημαντώνης, ο επιχειρηματίας Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος κ.α.
