Η παγκόσμια ενεργειακή ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί έως και 50% μέχρι το 2055. Οι προκλήσεις της απανθρακοποίησης, της ενεργειακής ασφάλειας και της οικονομικής προσβασιμότητας επιβάλλουν επενδύσεις σε πολλαπλές τεχνολογίες, σύμφωνα με την UBS.
Ιστορική αύξηση της ενεργειακής ζήτησης: Το μέλλον απαιτεί συνδυαστικές λύσεις
Η παγκόσμια ενεργειακή αγορά εισέρχεται σε μια περίοδο ριζικών μετασχηματισμών. Σύμφωνα με την ελβετική τράπεζα UBS, η ζήτηση για ενέργεια παγκοσμίως αναμένεται να αυξηθεί κατά 30-50% μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες. Η ανασκόπηση της UBS για την ενεργειακή χρονιά που πέρασε αναδεικνύει τις κρίσιμες προκλήσεις της μετάβασης: πώς θα διασφαλιστεί η επάρκεια της ενέργειας με χαμηλές εκπομπές και σε προσιτό κόστος για όλους.
Οι αναλυτές της UBS τονίζουν ότι «η αυξανόμενη ζήτηση για ενέργεια παρουσιάζει τόσο μια ευκαιρία όσο και μια πρόκληση». Η λύση, όπως σημειώνουν, δεν έγκειται στην απόρριψη των υφιστάμενων πηγών, αλλά στη συνετή συνύπαρξη και στον σταδιακό μετασχηματισμό του παγκόσμιου ενεργειακού μείγματος.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες στο επίκεντρο της αύξησης
Το μεγαλύτερο ποσοστό της μελλοντικής ζήτησης θα προέλθει από τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η ενεργειακή φτώχεια εξακολουθεί να είναι εκτεταμένη. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται βασικής πρόσβασης σε ηλεκτρική ενέργεια και καθαρά καύσιμα, ιδίως για μαγείρεμα. Αυτό καθιστά την ανάγκη για οικονομικά προσιτές και καθαρές ενεργειακές λύσεις ακόμη πιο επείγουσα.
Παράλληλα, στον ανεπτυγμένο κόσμο —ιδίως στη Βόρεια Αμερική— η ζήτηση παραμένει αυξητική, αν και πιο συγκρατημένα. Η UBS υπογραμμίζει ότι η ενεργειακή απόδοση θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στον περιορισμό της κατανάλωσης και στη μείωση των εκπομπών, τόσο σε οικιακό όσο και σε βιομηχανικό επίπεδο.
Η ηλεκτρική ενέργεια και οι νέες τεχνολογίες στην πρώτη γραμμή
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αναμένεται να έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης κατανάλωσης στο ανεπτυγμένο κόσμο. Η ηλεκτροκίνηση, η εξηλεκτρισμένη θέρμανση και οι τεχνολογίες έξυπνων δικτύων δημιουργούν νέες ανάγκες αλλά και νέες ευκαιρίες.
Η UBS καλεί τους επενδυτές να δώσουν προσοχή σε εταιρείες υποδομών που δραστηριοποιούνται στην αποθήκευση ενέργειας, στην ανάπτυξη δικτύων, στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), καθώς και στην πυρηνική ενέργεια —ειδικά σε περιοχές όπου οι ανανεώσιμες πηγές δεν είναι ακόμη επαρκώς ανεπτυγμένες ή δεν επαρκούν λόγω διακοψιμότητας.
Το φυσικό αέριο ως «γέφυρα» και η σημασία της ενεργειακής ασφάλειας
Η έκθεση της UBS υιοθετεί έναν ρεαλιστικό και πολυδιάστατο τόνο: η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο στις ανανεώσιμες πηγές, τουλάχιστον όχι άμεσα και καθολικά. «Ο κόσμος θα χρειαστεί όλες τις ενεργειακές λύσεις για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση», τονίζει χαρακτηριστικά η τράπεζα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το φυσικό αέριο αναδεικνύεται σε καθοριστικό καύσιμο μετάβασης. Ειδικά όταν αντικαθιστά τον άνθρακα, επιφέρει σημαντική μείωση των εκπομπών. Η UBS επισημαίνει τη σημασία του LNG, το οποίο προσφέρει ασφάλεια εφοδιασμού και γεωπολιτική ευελιξία, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Το υδρογόνο στο επίκεντρο των μελλοντικών επενδύσεων
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις τεχνολογίες υδρογόνου, με το λεγόμενο «πράσινο» και «μπλε» υδρογόνο να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Το πράσινο υδρογόνο παράγεται με ηλεκτρόλυση νερού μέσω ανανεώσιμων πηγών, ενώ το μπλε βασίζεται στη χρήση φυσικού αερίου με δέσμευση και αποθήκευση του παραγόμενου άνθρακα.
Το υδρογόνο θεωρείται ιδανική λύση για την απανθρακοποίηση βαρέων μεταφορών, της ναυτιλίας, της βιομηχανίας και της χαλυβουργίας. Αν και παραμένει ακριβό, η UBS επισημαίνει ότι η τεχνολογία εξελίσσεται και τα κόστη ενδέχεται να μειωθούν σημαντικά, ιδιαίτερα με τη στήριξη κυβερνητικών κινήτρων και επενδύσεων σε υποδομές.
Οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες διαθέτουν, σύμφωνα με την έκθεση, τις απαραίτητες υποδομές και εμπειρία για να πρωταγωνιστήσουν και στη διαχείριση του υδρογόνου —είτε ως καυσίμου είτε ως αποθηκευτικού μέσου.
Δέσμευση άνθρακα, βιοκαύσιμα και ενεργειακή απόδοση
Η UBS αναγνωρίζει και άλλες τεχνολογίες ως σημαντικά εργαλεία στην πορεία προς το «net zero»: τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (carbon capture and storage), τα προηγμένα βιοκαύσιμα, αλλά και την ενεργειακή αποδοτικότητα.
Η αναβάθμιση κτιρίων, οι τεχνολογίες θερμομόνωσης, οι αποδοτικότερες οικιακές και βιομηχανικές συσκευές, μπορούν να μειώσουν άμεσα τη ζήτηση, τους λογαριασμούς και τις εκπομπές. Η UBS σημειώνει ότι αυτές οι επενδύσεις είναι συχνά οι πιο άμεσες και οικονομικά αποδοτικές επιλογές.
Οι επενδυτές δεν χρειάζεται να επιλέξουν «άσπρο ή μαύρο»
Η τράπεζα διαμηνύει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Οι επενδυτές μπορούν και πρέπει να στηρίξουν τον μετασχηματισμό του τομέα της ενέργειας χωρίς να εγκαταλείψουν τις αρχές της βιωσιμότητας. Η συνεργασία με εταιρείες ορυκτών καυσίμων που επενδύουν σε καθαρότερες τεχνολογίες και μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης.
Η μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα δεν θα γίνει «εν μία νυκτί» —αλλά χρειάζεται να ξεκινήσει με σοβαρότητα, τεχνολογική ουδετερότητα και επενδυτικό ρεαλισμό.
Η ανασκόπηση της UBS καταλήγει με μια σαφή προειδοποίηση και ταυτόχρονα έναν ρεαλιστικό οδικό χάρτη: η επόμενη φάση της ενεργειακής μετάβασης απαιτεί συνδυαστική δράση, διαφοροποιημένες τεχνολογίες και συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ο στόχος για ένα μέλλον με καθαρότερη ενέργεια, ενεργειακή επάρκεια και προσβασιμότητα είναι εφικτός —αλλά μόνο με επενδύσεις στο παρόν, το παρελθόν και το μέλλον της ενέργειας.
